Michiel Kuijs, voorzitter sectie Zware Bedrijfswagens van RAI Vereniging, beet tijdens het debat het spits af en liet er geen misverstand over bestaan dat de vrachtwagensector in de startblokken staat om het voortouw te nemen in de transitie naar zero emissie. ‘Alle merken hebben hun verantwoordelijkheid genomen om met ZE-trucks op de markt te komen. In vier jaar tijd is de actieradius van elektrische vrachtwagens zelfs meer dan verviervoudigd van 100 naar 400 à 450 kilometer. De auto’s zijn er dus en de reikwijdte is voor de korte en middellange afstanden geen issue meer. De voornaamste uitdaging is: hoe gaan we die voertuigen laden en op welke manier worden ze betaalbaar?
Drempels
Om een succesvolle overgang naar zero emissie trucktransport mogelijk te maken is het volgens RAI Vereniging noodzakelijk om een aantal drempels weg te nemen. Zo dient het (overheids)beleid niet uitsluitend gericht te zijn op batterij-elektrische voertuigen, maar ook ruimte te bieden aan alternatieve aandrijftechnieken, zoals waterstof of hernieuwbare brandstoffen. Kuijs: ‘laat de overheid aan geven wat de doelstellingen zijn en laat aan de voertuigfabrikanten zelf over welke technieken zij daarvoor inzetten.’
De invoering van nieuwe technologieën heeft bovendien alleen kans van slagen bij een adequate laad- en tankinfra (incl. het oplossen van de netcongestie). Vervolgens is het van belang dat Nederland zich houdt aan het Europese milieubeleid en niet voor de troepen uit gaat lopen door strengere normen te gaan hanteren dan in Brussel is afgesproken. Ten slotte is doelgerichte financiële stimulering onontbeerlijk om de markt voor zero emissie mobiliteit vlot te trekken. De subsidieregeling AanZet (Aanschafsubsidie Zero Emissie Trucks) die in april werd ingevoerd, is een prima instrument gebleken om de vraag naar uitstootloze trucks aan te jagen. De aanwezigen gaven het aan het als een slimme zet te beschouwen om daar naast IenW ook het ministerie van EZK, tijdens het debat vertegenwoordigd door plaatsvervangend directeur generaal Michel Heijdra, bij te betrekken.
Inkomsten vrachtwagenheffing
Petrouschka Werther, directeur Duurzame Mobiliteit van het ministerie van IenW, noemde het geprognosticeerde volume van 16.000 ZE-trucks in 2030, vergeleken met het huidige aantal van 1.000, ambitieus. Ook zij erkende dat de netcapaciteit op dit moment de grootste uitdaging vormt. Het ministerie werkt daarom intensief, onder andere via de Nationale Agenda Laadinfra (NAL), aan een verdere uitrol van publieke en private laadpunten en de financiering er van én heeft een actieplan logistieke laadinfra opgesteld. Zij zei het met Kuijs eens te zijn dat de trucksector staat te trappelen om te elektrificeren. ‘Dat de AanZet-subsidieregeling begin dit jaar binnen 2 uur was overtekend bevestigt dat de branche bereid is om in ZE-trucks te investeren. Eind deze maand publiceert IenW de nieuwe AanZet-regeling die vanaf april 2023 in werking treedt.’ Om het vergroeningsproces van de truckbranche te versnellen beloofde Werther te bekijken of het mogelijk is om een deel van de begrote inkomsten uit de vrachtwagenheffing, die in 2026 wordt ingevoerd en waarbij ZE-trucks een korting van 50 tot 75 procent krijgen, al naar voren te halen.
Houd subsidieregeling simpel
Wim Roks, fleet manager bij Simon loos, drukte het ministerie van IenW op het hart om de subsidieregeling voor de aanschaf van e-trucks vooral zo simpel mogelijk te houden. ‘Regel dit bijvoorbeeld tijdens het registratieproces met de importeur en de RDW.’
Eric Beers, partner van Hytruck Consult & Partners, pleitte voor een subsidiebeleid dat gericht is op de lange termijn. ‘Het overheidsbeleid dient stabiel, coherent en niet ad hoc te zijn. Niemand binnen de branche is gebaat met een subsidieregeling die binnen een paar uur is uitverkocht.’
Samenwerking allerbelangrijkst
ACEA-directeur Sigrid de Vries noemde samenwerking eveneens het allerbelangrijkst om wegtransport op weg naar 2040 fossielvrij te krijgen.’Niet de beschikbaarheid van ZE- trucks, maar de randvoorwaarden (groene energie, laadinfra en het juiste beleidskader om Z.E.-trucks betaalbaar te maken) bepalen de snelheid waarmee dit gebeurt. Het oplossen van die bottlenecks vereist samenwerking in de keten.’
Naar het oordeel van Bertien Oude Groote Beverborg, senior projectmanager laadinfra en milieuzones van gemeente Amsterdam, zijn er nog genoeg mogelijkheden om de problemen met netcongestie aan te pakken door slim met energie om te gaan. Daarvoor is, beklemtoonde ook zij, samenwerking op bedrijventerreinen met netbeheerders een must.
Wegnemen financiële drempels
Afsluitend riep Kuijs de overheid op om financiële drempels zo veel mogelijk weg te nemen en realistische doelen te stellen. ‘Kom desnoods met wat lagere subsidiebedragen per voertuig, maar maak de periode waarvoor de regeling geldt langer. Dat biedt verladers en vervoerders meer (investerings)zekerheid en beleidsconsistentie.’
