Standpunten Nederlandse fiets­industrie

Fietsverlichting

Goede fietsverlichting is essentieel voor de verkeers­veiligheid. Dat begint natuurlijk bij gezien worden door andere verkeers­deelnemers. Maar ook zelf de weg en de omgeving kunnen zien is van groot belang. De Nederlandse verkeers­wetgeving kent daarbij slechts minimale regelgeving voor fietsverlichting en ook van Europese normering is geen sprake. Zodra een fietser aan de voorzijde enige vorm van wit en aan de achterzijde rood licht voert, is dat voor de wet voldoende. Dat licht moet ononderbroken branden; het mag dus niet knipperen. Wel bestaat er een breed gedragen gevoel dat fietsverlichting in belangrijke mate bijdraagt aan de fietsveiligheid.

Onderzoek, bijvoorbeeld van SWOV, laat zien dat weliswaar overdag de meeste slachtoffers vallen, maar dat als gecorrigeerd wordt voor de gefietste kilometers, de kans om een ongeluk te krijgen in het donker veel groter is. Goede fietsverlichting is dus uiterst belangrijk om narigheid te voorkomen. Opmerkelijk is ook dat automobilisten zich (terecht) zeer ergeren aan fietsers zonder licht, maar dat niet zeker is of zij als fietser altijd wel hún eigen licht, of dat van hun gezinsleden, in orde hebben. Toch fietst slechts 64 procent van alle fietsers met voor- en achterlicht. Dit blijkt uit onderzoek van Rijkswaterstaat. De overige 36 procent fietst met onvoldoende of geen verlichting. In de vier grote steden ligt dit gemiddelde nog lager. Daar heeft 47 procent van de fietsers de verlichting niet op orde. Vooral onder jongeren is het gebruik van fietsverlichting zorgwekkend.

Standpunt RAI Vereniging

Vanuit het oogpunt van de verkeers­veiligheid is kwalitatief hoogwaardige fietsverlichting een voorwaarde. RAI Vereniging is voorstander van verregaande wettelijke eisen op dit vlak. Het RAI Keurmerk Fietsverlichting kan hier een leidraad in zijn voor de consument. RAI Vereniging is voorstander van fietsverlichting die continue brandt en zodanig ontworpen is, dat deze geschikt is voor permanente montage op de fiets en/of integratie in de belangrijkste onderdelen van de fiets. Liever dus geen losse verlichting die de fietser op arm/hoofd/been monteert en als een kerstboom knippert. RAI Vereniging beheert een keurmerk voor fietsverlichting. Voor meer informatie zie www.keurmerkfietsverlichting.nl

Fietsveiligheid

In Nederland fietsen wij steeds meer en blijven we fietsen op latere leeftijd. Dat de fiets een vervoermiddel is dat meer en meer in de belangstelling staat vanwege gezondheids- en milieubaten en vanwege de sociaal-recreatieve functie ervan, bewijst het groeiend aantal fietskilometers dat jaarlijks wordt afgelegd. De afstand dat men op de fiets aflegt groeit elk jaar nog. Sinds 2005 is het fietsgebruik met 12% toegenomen. Dit betekent ook dat het drukker wordt op de fietspaden. Naast deze kansen ziet de fietser zich geconfronteerd met een uitdaging. Waar de verkeers­ongevallen­cijfers de laatste decennia dalende zijn, blijft de daling van de fietsongevallen­cijfers achter bij andere vervoerssoorten. Een zorgelijke ontwikkeling, die regelmatig als gevolg van de opkomst van de elektrische fiets wordt gezien. Echter, fietsen heeft zo veel maatschappelijke meerwaarde. Dankzij de elektrische fiets kunnen nog meer groepen reizigers hier van gebruik maken. We moeten ons met zijn allen inspannen om de geboden kansen te verzilveren.

Standpunt RAI Vereniging

Om de fietsveiligheid te verbeteren moeten we aandacht besteden aan het voertuig, het gedrag van de fietser en de infrastructuur. Als Nederlandse industrie werken we aan kwalitatief hoogwaardige fietsen. Voorbeeld is dat we succesvol gepleit hebben voor sterke frames voor e-bikes, speciale modellen fietsen voor ouderen met een verlaagde instap, een speciale helmen die geschikt is voor de speed pedelec en een keurmerk voor fietsverlichting. Daarnaast zijn we bezig met innovaties zoals het onderzoeken van warning signalen op het stuur als er een gevaarlijke situatie dreigt.

Fietsbeleid en fietsinfrastructuur

Nederland staat internationaal bekend om de grote hoeveelheid veilige fietspaden en deze infrastructuur. Inmiddels komen er steeds meer e-bikes en speed pedelecs, en neemt ook het aantal gewone fietsen én andere voertuig­en op het fietspad steeds toe. Het wordt drukker op het fietspad. De afgelopen decennia hebben veel Nederlandse steden een gericht beleid gevoerd om deze kansen van fietsen te benutten. Met succes. Het fietsgebruik in stedelijke gebieden is flink gegroeid. Op verschillende plekken is de groei zo groot, dat de beschikbare ruimte voor fietsen en fietsers de beperkende factor wordt. De fiets dreigt hier het slachtoffer te worden van het eigen succes. De uitdaging voor deze doelstelling is hoe we op korte termijn meer ruimte kunnen creëren voor rijdende en geparkeerde fietsen.

Standpunt RAI Vereniging

Op de lange termijn wil RAI Vereniging dat er meer wordt gekeken naar een herindeling van al het vervoer in de drukke steden. Niet de speed pedelec gebruiker is het probleem, maar het gebrek aan infrastructuur en drukker wordende verkeer. De overheid heeft met de snelle introductie en aanpassing van de wetgeving voor deze nieuwe fiets al laten zien oog te hebben voor innovaties en de kansen voor dit vervoersmiddel. Nu is het zaak om gezamenlijk te kijken welke oplossingen er zijn voor het verbeteren van de verkeers­veiligheid, zoals dat in het verleden ook met de speed pedelec helm is gebeurd.

Helmplicht

Het gebruik van de fiets neemt de laatste jaren sterk toe, voornamelijk als gevolg van de populariteit van elektrische fietsen. Mensen fietsen meer en langere afstanden en blijven ook op hogere leeftijd fietsen. Een van de nadelige gevolgen van het toenemend fietsgebruik is echter dat ook het aantal (dodelijke) ongelukken met fietsen en e-bikes de laatste jaren weer stijgt.

RAI Vereniging onderschrijft uiteraard het streven naar zo min mogelijk ongelukken in het verkeer. Ieder verkeers­slachtoffer is er een teveel. Tegelijkertijd is de RAI Vereniging echter geen voorstander van de invoering van een helmplicht voor fietsers. Uit recent onderzoek is namelijk gebleken dat een verplichte helm een sterk negatief effect zal hebben op het gebruik van de fiets in het dagelijks verkeer en dus al de positieve effecten van fietsgebruik (van gezondheid en luchtkwaliteit tot het voorkomen van congestie) deels teniet zal doen.

Standpunt RAI Vereniging

RAI Vereniging is voorstander van het gebruik van de fietshelm op vrijwillige basis en zet zich ook in om dit te promoten. Naar de mening van RAI Vereniging wegen de nadelen die invoering van een verplichte helm met zich meebrengt niet op tegen de eventuele voordelen van een wettelijke verplichting. Gelukkig is in het wielrennen en het mountainbiken het gebruik van een helm al de norm en is RAI Vereniging ook initiatiefnemer geweest van het ontwikkelen van een aparte norm voor de helm voor de speed-pedelec.

Opvoeren E-bikes

Met de populariteit van de e-bike is er ook meer aandacht voor ongewenste zaken zoals het opvoeren en manipuleren (bijvoorbeeld door het aanpassen van instellingen via een app of een gashendel) van e-bikes. Door het opvoeren en manipuleren van de e-bikes worden de frames aan andere krachten blootgesteld dan waarop zij ontwikkeld en getest zijn.

Standpunt RAI Vereniging

RAI Vereniging is voor een verbod op opvoeren en de verkoop en het gebruik van opvoersets. Door het frame en andere vitale componenten onder andere krachten en spanningen te plaatsen dan waarop het ontwikkeld en getest is, wordt een verkeers­veiligheidsrisico gecreëerd, wat door de industrie als ongewenst wordt ervaren. Ook is ze voor handhaving op de handel in e-bikes die niet voldoen aan de geldende wetgeving.
De fiets­industrie neemt ook internationaal krachting positie in tegen opvoeren door het breed gedragen ‘Anti tampering Commitment’ van koepel­organisatie Conebi.

Fietsdiefstal

Fietsdiefstal is een maatschappelijk probleem dat in potentie een bedreiging voor de fietsenmarkt kan zijn. Het kan de bereidheid tot het aanschaffen en gebruiken van een fiets onder consumenten doen afnemen, wat door de leden van RAI Vereniging als ongewenst wordt beschouwd.

Standpunt RAI Vereniging

Fietsdiefstal moet middels een brede, integrale en gecoördineerde aanpak teruggedrongen worden. Hierbij moet op verschillende schakels van de keten worden ingezet, waarbij aangiftebereidheid en herkenbaarheid van fietsen cruciaal is. RAI Vereniging vindt dat er een wettelijk verplicht framenummer voor fietsen moet worden ingevoerd.

Smartphone op de fiets

Het is aannemelijk dat telefoongebruik als bellen, berichten schrijven, internetten of muziek luisteren door fietsers en voetgangers een verhoogd risico met zich meebrengt. Het bedienen van een touchscreen tijdens het fietsen lijkt daarvan het gevaarlijkst. Uit onderzoek blijkt dat het typen van tekstberichten het grootste effect heeft op het fietsgedrag.

Standpunt RAI Vereniging

De sectie Fietsen is voorstander van een verbod op het actieve handheld gebruik van de telefoon (bellen of appen met de telefoon in de hand). Zij is echter tegenstander van een verbod van het bedienen van het passieve gebruikt van de smartphone in een houder op het fietsstuur, bijvoorbeeld in de vorm van een navigatie­systeem.