Branche-analyse fietsen

De gemiddelde levensduur van een fiets bedraagt ca. 13 jaar. Dit betekent dat Nederland alleen al voor de vervangingsmarkt goed is voor meer dan 1 miljoen fietsen per jaar.

Fietsmodellen

33% van de in Nederland geproduceerde fietsen betreft de traditionele stadsfiets, ook wel city bike genoemd. In de afgelopen jaren zijn er vele nieuwe modellen aan het fietsassortiment toegevoegd. Aanleiding hiertoe was de introductie van de populaire mountainbike (MTB) in het midden van de jaren tachtig. Daarna kwamen al snel diverse andere nieuwe modellen fietsen. Naast de MTB kwam de ATB, een van de mountainbike afgeleide fiets die uitstekend geschikt is voor het sportieve fietsen op asfalt. Als gevolg van deze productontwikkeling heeft de moderne stadsfiets, naast technische verbeteringen, ook qua ontwerp een betere aansluiting gevonden bij de wensen van de consument. Populair bij jongeren zijn op dit moment de moderne ‘klassieke’ transportfietsen die ook steeds meer in E-bike uitvoering beschikbaar zijn.

E-Bike

In de afgelopen jaren is de belangstelling voor de fiets met elektrische trapbekrachtiging aanzienlijk gestegen. Van 6% aandeel in de totale fietsverkoop 2007 nam de verkoop van de E-bike in de afgelopen jaren toe naar een aandeel van 42% in 2019. De E-bike is nu de meest verkochte fiets in Nederland en verwacht wordt dat de groei in de verkoop van deze E-bikes de komende jaren nog verder zal stijgen. Naast de stadsfiets komen leveranciers ook steeds meer in de andere segmenten met een E-bike uitvoering, waaronder hybride en MTB.

Productie van fietsen in Nederland

We kennen momenteel in Nederland een tiental fietsfabrikanten waar onder een drietal grote. Deze fabrikanten houden zich hoofdzakelijk bezig met het assembleren van fietsen. Een paar kleinere fabrikanten richten zich voornamelijk op nichemarkten met maatfietsen, ligfietsen, transportfietsen en bakfietsen. De totale productie van fietsen in Nederland wordt door RAI Vereniging en het CBS geschat op ruim 1,2 miljoen fietsen.
In de Nederlandse fiets­industrie vindt het ontwerp en/of de vaststelling van de onderdelenspecificaties voor de fiets plaats; de frames worden voornamelijk in het Verre Oosten geproduceerd en in Nederland gelakt. Voor sommige modellen vindt een volledige outsourcing plaats. De fietsonderdelen worden echter wereldwijd ingekocht en soms onder private-label geleverd. Een scherpe oriëntatie van de ontwerp- en inkoopafdelingen op buitenlandse markten is hierbij van essentieel belang.

Onderdelen en accessoires

De markt van fietsonderdelen en accessoires is bijzonder divers. In deze markt zijn er fabrikanten en importeurs. Daarnaast is een onderscheid te maken naar afzetkanaal. Levering van fietsonderdelen voor eerste montage aan een (Nederlandse) fabrikant/assembleur van fietsen of voor de vervangingsmarkt aan de groothandel of rechtstreeks aan de retail. Fietsfabrikanten verwachten van hun toeleveranciers een belangrijke mate van productinnovatie. Onderdelenfabrikanten kennen echter het probleem van relatief hoge investeringen voor een relatief kleine Nederlandse markt. Partnership c.q. co-makerschap kan hiervoor de oplossing zijn.

Grossiers

Voor de vervangingsmarkt maken de importeurs en fabrikanten middels grossiers gebruik van een fijnmazige distributie. In Nederland zijn circa 60 grossiers actief. De concurrentie binnen deze schakel van de bedrijfs­kolom is bijzonder hevig.
Over de markt van fietsaccessoires (kleding, fietshelmen, computers, fietsdragers, fietstassen etc.) zijn weinig exacte gegevens beschikbaar. Als gevolg van de groei in het recreatieve fietsen kunnen we aannemen dat dit in de afgelopen jaren een gezonde sector betrof die echter op een gegeven moment zijn verzadigingspunt zal naderen. Productinnovaties en stimulering van de modegevoeligheid van de producten zijn essentieel om de vervangingsaankopen te stimuleren.

Verkoop van fietsen

In Nederland maken we het onderscheid tussen fietsen afgezet via de vakhandel (breed assortiment, deskundige voorlichting en service) en via het zogenaamde branchevreemde kanaal. Binnen het branchevreemde kanaal zijn met name aanbieders actief die de fiets inzetten als traffic generator zoals bouwmarkten of warenhuizen; van een structureel opgebouwd aanbod c.q. assortiment is veelal geen sprake.
De fietsvakhandel in Nederland bestaat uit ongeveer 2.100 ondernemingen. Circa 1.900 van hen hebben de verkoop van fietsen als hoofdactiviteit. De aanwezigheid van een landelijk netwerk van fietsspecialisten voor aankoopadvies, service en onderhoud is van essentieel belang voor zowel de fietsvakhandel zelf als de consument.
In 2019 werden er in ons land 1.007.000 nieuwe fietsen verkocht waarvan 75% werd afgezet via het fietsvakkanaal. Bij de vakhandel werd door de consument gemiddeld voor € 1.323 besteed aan de aankoop van een nieuwe fiets.

Branche­organisaties

Op fietsgebied zijn in Nederland actief RAI Vereniging als ondernemersvereniging van de toeleveranciers aan de fietsbranche en BOVAG als branche­organisatie voor de fietsenvakhandel. In de fietsdetailhandel zijn een vier retail­organisaties actief w.o. Biretco, Bike Totaal, Twico en ZEG.